Κάτι που δεν είναι εντελώς ανακριβές αλλά σε καμία περίπτωση στον βαθμό που μας αποδίδεται η ευθύνη. Και εξηγούμαι. Όταν μιλάμε για συμβατικά ΜΜΕ το μυαλό των boomers, των Gen X-ers άντε και μερικών early Millennials πάει κυρίως στους εναπομείναντες ομίλους εφημερίδων και καναλιών, για τους νεότερους δεν το συζητώ, τα συμβατικά media είναι κάτι που αφορά αποκλειστικά τους γονείς και τους παππούδες τους. Όμως τα συμβατικά media δεν έχουν σήμερα την απήχηση και διείσδυση στις μάζες που είχαν πριν 20 χρόνια. Αντίθετα εξακολουθούν να απευθύνονται στις μεγαλύτερες ηλικίες που σταδιακά τα εγκαταλείπουν κι αυτές, είτε φυσικά (γιατί κυριολεκτικά πεθαίνουν χωρίς να αναπληρώνονται από νεότερους αναγνώστες/τηλεθεατές) είτε γιατί τις κερδίζουν κι αυτές τα σόσιαλ. Άρα για ποιον ακριβώς επηρεασμό μιλάμε; Σίγουρα στην Κύπρο υπάρχει αρκετός κόσμος που παρακολουθεί συμβατικά media (λόγω και του γνωστού delay που έχουμε ως χώρα με οτιδήποτε συμβαίνει στον προηγμένο κόσμο) όμως τα περισσότερα επιβιώνουν γιατί ακόμα τα δίνουν σημασία τα κέντρα λήψεως αποφάσεων (κυβέρνηση, κόμματα, θεσμοί) που απαρτίζονται κυρίως από τις προαναφερθείσες γενιές και όχι τόσο οι πολίτες. Δηλαδή κάτι που θα γράψει ο “Πολίτης” ή θα μεταδώσει ο Alpha θα προκαλέσει δημόσια συζήτηση γιατί θα μπει στο μικροσκόπιο των κέντρων εξουσίας και όχι γιατί πραγματικά ενδιαφέρεται ο κόσμος. Ο τελευταίος είναι απασχολημένος με το να σκρολάρει αστεία βιντεάκια που τα ξεχνάει μετά από 10 δευτερόλεπτα.
Όλα τα media ανεξαιρέτως λατρεύουν τα νούμερα. Είτε πρόκειται για πωλήσεις (παλαιότερα), είτε τηλεθέαση και σήμερα views και κλικς. Και ως γνωστόν είναι τα “νούμερα” που φέρνουν νούμερα, οπότε η ανάδειξη γραφικών τύπων όπως ο Φειδίας, ο Τορναρίτης ή ο Χασαπόπουλος βοηθούν στην κινητικότητα και διαδραστικότητα που χρειάζονται όλα τα μίντια - συμβατικά και σόσιαλ. Όμως ας μην υπερεκτιμάμε την επιδραστικότητα των συμβατικών ΜΜΕ. Ο Φειδίας εξελέγη ευρωβουλευτής με 70.000 ψήφους χωρίς να ρίξει το βάρος στις τηλεοπτικές εμφανίσεις ή διαφημίσεις σε συμβατικά ΜΜΕ, παρά μόνο βασιζόμενος στη δύναμη του μοναδικού μέσου που ήξερε να παίζει στα δάχτυλα: τα βιντεάκια σε YouTube και TikTok. Το ίδιο κάνει και σήμερα με την Άμεση Δημοκρατία, το όχημα με το οποίο ο ευρωβουλευτής-φαινόμενο σκοπεύει να αλ(λοι)ώσει και τις βουλευτικές εκλογές. Τις προάλλες πόσταρε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βίντεο από συγκέντρωση οπαδών της Άμεσης Δημοκρατίας που ενδιαφέρονται να είναι υποψήφιοι όπου ο Φειδίας τους έκανε ουσιαστικά μαθήματα μάρκετινγκ και διαδικτυακής παρουσίας/συμπεριφοράς. Αν και δεν έλαβε της προσοχής που του αξίζει, το βιντεάκι είναι πραγματικός θησαυρός - τέτοια μαθήματα κοστίζουν σήμερα χιλιάδες ευρώ! Εκεί ο Φειδίας ουσιαστικά λέει στον λαό του πως εάν θέλουν να έχουν πιθανότητες να μπουν στο ψηφοδέλτιο και κατ’ επέκταση να εκλεγούν πρέπει ουσιαστικά να ξεχάσουν τα συμβατικά ΜΜΕ και να επικεντρωθούν στα σόσιαλ ανεβάζοντας καθημερινά βιντεάκια. Ακόμα κι αν δεν νιώθουν άνετα ή πιστεύουν πως δεν είναι το στυλ του ή δεν βγαίνουν καλοί, δεν έχει καμία απολύτως σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι να βρουν έναν τρόπο να γίνουν viral ώστε να γίνουν γνωστοί και ο κόσμος να τους ψηφίσει μέσω του app για να μπουν στο ψηφοδέλτιο της Άμεσης Δημοκρατίας. Ο Φειδίας είναι το πρώτο πολιτικό προϊόν που γεννήθηκε και μεγάλωσε εξ ολοκλήρου μέσα στην attention economy της Gen Z και Alpha. Δεν πουλάει ιδεολογία αλλά αυθεντικότητα + ψυχαγωγία + συμμετοχικότητα μέσω app. Και αυτό είναι πολύ πιο επικίνδυνο από ό,τι νομίζουν τα κόμματα. Γιατί δεν μπορείς να το αντιγράψεις αν είσαι 45-60 που μεγάλωσες με κομματικές νεολαίες, αφίσες και συνέδρια.
Καταλάβατε τώρα γιατί τα παραδοσιακά κόμματα τρέμουν το κόμμα/κίνημα του Φειδία; Γιατί θα υπάρχει εκεί έξω ένας πρακτικά αόρατος εχθρός που θα αποφεύγει τα συμβατικά media και θα κινείται σε ένα παράλληλο σύμπαν στο οποίο δεν είχαν ποτέ ουσιαστική πρόσβαση (οποιαδήποτε απόπειρα συμβατικού υποψηφίου να παίξει στα σόσιαλ καταλήγει σε κριντζ εφιάλτη “εγώ θα κάτσω με τη νεολαία” θείου). Και όπως μας έμαθε το Predator δεν μπορείς να σκοτώσεις κάτι που δεν μπορείς να δεις - εκείνο όμως μπορεί! Φοβούνται ότι απ’ αυτό το αόρατο σύμπαν μπορεί να ξεμυτίσουν πάλι άλλοι 70.000 ψηφοφόροι που θα τα κάνουν πουτάνα όλα και στις βουλευτικές. Μέχρι αυτή τη στιγμή κανένας δεν ξέρει ποιο είναι το ταβάνι της Άμεσης Δημοκρατίας και αυτό είναι ίσως το πιο τρομακτικό aspect της προεκλογικής περιόδου - πέρα ίσως από τα κοντινά του Χασαπόπουλου.
Η “ευθύνη” που μας αποδίδει το κομματικό στέλεχος έχει να κάνει με την προβολή. Θεωρεί ότι η παραχώρηση βήματος στους γραφικούς χωρίς αντίλογο ή επικριτική στάση απέναντί τους αποτελεί κίνδυνο για τα παραδοσιακά κόμματα και κατ’ επέκταση τη δημοκρατία, παραβλέποντας φυσικά ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει και τους δικούς τους γραφικούς. Από τους ΕΛΑΜίτες και τους Θεμιστοκλέους μέχρι τους Κουλίες, η προβολή της γραφικότητας με το πρόσχημα της πολυφωνίας, ήταν ανέκαθεν η προσφιλής τακτική των συμβατικών media, ένα αλισβερίσι με τα παραδοσιακά κόμματα που βολεύει όλες τις πλευρές. Κι αν οι γραφικοί/εξτρίμ τύποι και τύπισσες των νέων πολιτικών παικτών αποφασίσουν να βγουν από την comfort zone και εμφανιστούν στα συμβατικά ΜΜΕ, τα τελευταία θα τους υποδεχτούν με ανοιχτές αγκάλες. Όμως δεν είναι τα ΜΜΕ το πρόβλημα αλλά η γραφικότητα της εγχώριας πολιτικής γενικότερα. Απλά δεν τους αρέσει που απέκτησαν ανταγωνισμό και μάλιστα του είδους που αρνείται να εκτεθεί στο γήπεδό τους. Κι αυτό τους τη σπάει περισσότερο απ’ όλα.
Τώρα, κατά πόσο η Άμεση Δημοκρατία και κατ’ επέκταση το ΑΛΜΑ, ο Σήκου Πάνου και λοιπές “αντισυστημικές” (και χρησιμοποιώ τον όρο χαλαρά) δυνάμεις θα συμβάλλουν ή όχι στη βελτίωση της εγχώριας πολιτικής σκηνής, αυτό αποτελεί υλικό για ένα μελλοντικό άρθρο. Μείνετε συντονισμένοι...
